What are the views of a jeepney driver?

Answer 1

Tsuper ang sikreto ng Pagasenso ng Pilipinas

by: Denverking D. Gomeceria

Tsuper pala ang sikreto o susi ng pagasenso ng Pinas ang sabi ko sa

aking sarili habang pababa sa jeep na aking nasakyan. Natawa ako pag naaalala

ko ang sinabi ng tsuper na kausap ko lang kanina. "Para makaahon tayo sa

hirap dapat nating itaas lahat ng bilihin. Itaas ang jeepney fare sa P25 kada

tao. Tangalan ng tax ang mga mayayaman. Triplehen naman ang tax ng mga

mahihirap" ang suhestion ng mamang drayber ng dyip na nasakyan ko.

Mahaba ang aming napagkuwentuhan ng mamang drayber. May mga drayber kasi na sa

kwento nila dinadaan ang pagkainip nila sa trapik dito sa metro manila.

Maaring nagtataka na kayo kung paano nangyari yun. Hayaan nyong ilahad

ko rin sa inyo ang kwento ng mamang tsuper.

Nagmamadali ako papasok ng opisina ng maipit kami sa trapik. "Haaaay

naku" sabi ko sa aking sarili. "Walang pinagbago ang pinas". Natawa ang

drayber ng sinasakyan kong dyip. Sa unahan kasi ako sumakay kaya narinig nya ang

aking nasambit. Mukhang nagmamadali kayo sir ah, tanong ng drayber.

Sanayan lang po yan dagdag pa nya. Oo nga eh, kaya lang eh nakakaasar

kasing isipin na ganito na lang ba tayo palagi sagot ko. Wala ka na

ngang pera....trapik pa! Hirap na hirap talaga ang bansa natin ngayon. Lalong

natawa ang drayber sa tinuran ko. "Sir" sabi nya, matanong ko nga kayo.

Sure, sagot ko naman. Naniniwala ba kayong walang pera ang pinas?

Hhhhhhmmmm napaisip ako bigla sa tanong ng tsuper. Tingin ko wala! Kasi

hirap ng buhay ngayon eh sagot ko sa kanya. Wag kayo sanang magagalit

sir, mukhang mali ata po kayo duon ang magalang na tugon nya. Nagulat ako

dahil mukhang may alam yung mamang tsuper na di ko alam. Bakit mo naman nasabi

yan manong?

Kasi ganito po yun sir...may pera ang pinas kaya nga lang ay nakaipit sa

itaas ang paliwanag ng mamang tsuper. Nakaipit po yung pera sa bangko ng

mga mayayamang negosyante. At para pong dumadaan sa embudo ang pera pababa

sa ating mahihirap ang dagdag pa nya. Unti unti lang po ang baba, sapat

lang na tayo ay makakain at wag magpatayan. Kung mapapansin nyo po ay

tila napakahirap na buhay natin dito sa ibaba. Napakahirap kitain ng pera

kasi nga ay kaunti lang ang perang umiikot dito sa atin sa ibaba. Samantalang

P42 lang ang dolyares ngayon at kung may katotohanan ang report ng

gobyerno natin na umaangat ang ekonomiya... .eh nasaan ang pera, tanong pa nung

drayber. Kung totoong kumikita ang pinas pero hirap tayo at walang pera

dito sa ibaba....ibig lang sabihin noon ay nasa itaas o sa mayayamang

negosyante ang pera, pagtatapos ng drayber.

Magaling! sabi ko sa mamang tsuper. Ang galing nyo manong ah, dagdag ko

pa. Matanong ulit kita sabi nya sa akin. Paano naman natin mababaliktad ang

kahirapan natin ngayon? Mukhang pahirap ng pahirap ang tanong nyo manong

ah. Madali lang yan sagot nya. O sige nga po manong...paano? Ganito yun

iho, kung ako ang masusunod para makaahon tayo sa hirap dapat nating

itaas ang jipney fare sa P25 kada tao. Tangalan ng tax ang mga mayayaman.

Triplehen naman ang tax ng mga mahihirap.Manong Gyera po yung hinihingi

nyo! Wala na nga ho tayong pambili eh...tapos imbes na pababain nyo

eh...itataas nyo pa. Isa pa ho, pag itinaas nyo ang pamasahe eh tataas

ang bilihin. Lalo lang hong magiging kawawa ng mahihirap nyan sabi ko sa

drayber. Isipin nyo mataas na ang bilihin tapos triple pa ang tax nila

samantalang yung mayayaman naman eh aalisan nyo ng tax..manong naman!

Ganito kasi yun iho. Kaming mga drayber ang sukatan at madalas na

idinadahilan ng mga mayayaman. Kami rin ang tagapasan lagi ng problema.

Kada gustong pagagainin ng gobyerno ang buhay natin dito sa ibaba. Lagi

na lang yung karampot naming kita ang kanilang pilit na pinabababa. Kasi

nga naman pag mababa pamasahe eh makakatipid daw yung mga mahihirap dahil

bababa din ang presyo ng bilihin. At kung mababa ang bilihin at

pamasahe...eh di syempre mababa din ang pasuweldo.Para nga naman daw di

bumagsak ang negosyo ng mga mayayaman at makahatak pa ng foreign

investors. Pero kung gagamitan mo ng simpleng math...eh magkano lang talaga ang

matitipid ng isang simpleng empleyado na gaya mo. Sa totoo lang ay

malaki na P1.000.00 kada buwan ang matitipid mo at P12,000.00 sa isang taon.

Aba manong malaki na pong tulong yung P12,000.00 sa mahihirap, ang sabi

ko sa tsuper. Sige nga iho, ano sa tingin mo ang magagawa sa iyo ng P12,000.00? Sapat

na ba iyon para makabili ka ng bahay? Sapat na ba iyon para mapagaral mo

ang iyong mga anak sa magandang paaralan? Maari siguro na makabili ka ng

second hand na telebisyon at maliliit na kagamitan sa bahay pero di yun sapat

para mapaunlad mo kahit konti ang buhay ng iyong pamilya.

Natigilan ako dahil may katwiran ang mamang tsuper. Bilang isang padre

de pamilya na may tatlong anak...ano nga naman ang magagawa sa akin ng

P1,000. kada buwan at P12,000.00 kada taon. Kung tutuusin eh sobra sobra pa nga

yung kwenta nung drayber. Eh kung ganun manong ano naman ang

iginanda nung suhestyon mo?

Sa pagpapababa ng presyo, Hindi ang mahihirap ang tunay na nakikinabang.

Mas malaki ang natitipid ng mayayaman lalo na nung malalaking

korporasyon. Kasi ay bumababa ang kanilang operational expenses. Bababa ang kanilang

puhunan dahil mababa ang kanilang pasahod presyo ng na materyales.

Milyones ang kanilang natitipid. Ibig sabihin lang nun ay mas malaki ang kanilang

kikitain.Lalo na ang foreign investors, dahil ini-export nila yung

kanilang produkto, syempre pa dollars ang kanilang singil sa international

market. Kaya naman sa pagpapababa ng presyo sila ang tunay na nakikinabang at

Hindi yung maliliit na gaya natin, lalo na kaming mga tsuper.

Hhhhhmmmm... .may katwiran nga po kayo manong! Tama nga po kayo! Kung

Hindi pagpapababa ng pamasahe ang sagot...eh ano po?

Hindi mo kailangan ibaba ang pamasahe para matulungan ang mga mahihirap

na gaya natin iho. Kung ako ang masusunod, kung itataas natin sa P25 ang

pamasahe, wala ng dahilan ang mayayaman para di magtaas ng pasahod. At

kung ako ang masusunod ay gagawin kong P1,500.00 ang minimum salary ng

bawat mangagawa.

Hehehe! Natawa ako sa tinuran ng drayber sa akin. Matutuwa po misis ko

nyan manong hehehe! Imaginine mo ang laki ng take home pay ko. Pero kung

ganun po ang gagawin nyo eh magrereklamo naman po yung mayayamang

businessman. Sa laki ng gusto nyong pasahod eh wala na silang kikitain

at baka magsara pa yung kumpanya nila. Matatakot din po yung foreign

investor dito sa atin dahil ang taas ng labor cost.

Hindi ka nakikinig iho,sagot naman ng tsuper. Kaya nga aalisan ko na ng

tax ang mayayamang negosyante. Ihalimbawa na natin yung nakasuhan ng

P25billion na tax evation. Di ba kung ano ano pang red tape at bayad sa mamahaling

abogado ang ginawa nun? Sigurado umubos din sya ng milyon para

lang di magbayad? Kung tatangalan ko sya ng tax....Hindi na nya

kailangan umubos ng milyon sa red tape at magbayad sa abogado. Kanya na yung

P25billion. Sa tingin mo masama pa ba yun? Sa ganung paraan din ay

mababawasan ang mga buwaya sa bir.

Tungkol naman sa foreign investors... nakakalungkot isipin na labor lang

ang kayang isipin ng ating gubyerno na panghatak sa kanila. Nakakalungkot

din na isipin na ibinebenta tayo ng ating sariling gubyerno bilang murang

alipin. Bakit di nila ipagmalaki ang kalidad o ang mataas na antas ng

ating mangagawa? Mahusay ang mga pinoy magtrabaho at pulido pa. Dun pa lang

lamang na tayo. Kaya nga mas gusto tayo ng mga arabo di ba? Di paulit

ulit yung gawa kaya nakakatipid sila at naibebenta pa nila ng mahal dahil

pulido nga ang pagkakagawa. Isa pa dapat din nating pakinabangan yung kung

tawagin ng kano na strategic location ng bansa natin. Di ba kaya nga pilit pa

rin na mga kano na magkaroon ng military activities o military base dito sa

atin? Kung sa military ay importante yun ganun din sa negosyo. Puede

tayong maging daungan at koneksyon ng mga barko at eroplano na naghahatid ng

produkto. Mumura din ang presyo ng importation dahil bukod sa magigng

daungan tayo ay meron pa tayong tinatawag na Globalization. Mura na rin

nilang nakukuha ang kanilang raw materials na kailangan nila dahil sa

bisa ng Globalization. Di ba yun nga ang purpose nun?

Haaay naku mukhang napagisipan nyo na ng husto yan manong drayber ah?

Pero may isa ho ata kayo nakaligtaan. Kung aalisan nyo ng tax ang mga

negosyante.. .paano naman po tatayo ang gubyerno natin nyan? Paano na ang

infrustructures natin nyan? Paano na yung operation expenses ng gobyerno

natin? Dito mahihirapan na sya sa isip-isip ko.

Napakamot ng ulo ang mamang drayber. Haaay naku iho di ka talaga

nakikinig. Kaya nga ti-triplehen ko ang tax nang mahihirap o empleyado eh. Sige

mathematics ulit tayo. Sa ngayon ay meron tayong 87milyon na Filipino.

10% lang nyan ang mayayamang negosyante, 20% ang middle class at 70% ang

mahihirap. Sa mathematics ibig sabihin nun ay may 8.7 milyon lang ang

mayayaman. Baka nga sobra pa yang bilang na iyan, dagdag ba ng

tsuper.Yung natitirang 78milyon ay malamang na karamihan ay empleyado. Sabihin na

lang natin na 50million ang nagtatrabaho para di tayo mahirapan sa

mathematics.

Kung dati ay nakakakuha ka ng tigpipiso, magiging triple yun, ngayon ay

makakakuha ka na ng P3.00. Ibig sabihin nito kung dati nakakakolekta ang

BIR ng P50million.. .magiging P150million na yun. Eh Hindi lang naman

3piso ang ibinabawas sa tax ng isang empleyado. Mababa ang P500 sa mga iyan eh

kung tatlong P500 yan! Sige nga iho imathematics mo nga. Mas magiging

epektibo ang koleksyon ng BIR dahil di na nila kailangan pang maghabol.

Sa ayaw at sa gusto ng empleyado ay babawasan sila ng tax kada buwan.

Magdadagdagan pa ang galamay ng BIR sa pamamagitan ng mga employer at

mababawasan ng malaki ang corruption sa ating bansa.

Hanep manong ang galing nyo po ah!

Isa pa iho, mas marami na ngayong ang magtutulungan na paangatin ang

bansa natin. Imbes na 10% lang ng population ang magdadala... yung 90% na

ngayon ang papasan ng ekonomiya natin.

Oo nga po manong....kaya lang parang ganun pa rin iyon. Mataas nga ang

sahod pero mataas din ang bilihin. Eh di wala rin po! Kayod marino ka pa

rin nun dahil sa taas ng bilihin.

Maaring ganun pa nga rin yun iho. Pero matanong kita ulit. Maari ngang

mahihirapan ka pa rin. Pero alin naman ang mas pipiliin mo...yung

nahihirapan ka na ang pagkain mo ay tuyo....o yung nahihrapan ka na ang

pagkain mo ay fried chicken?

Manong naman! tinatanong pa ba yun! Syempre dun ako sa chicken.

Ano ang mas gusto mo iho....yung nahihirapan ka na nakahiga sa

banig....o yung nahihirapan ka na nakahiga ka sa malambot na kama?

Manong trick question po ba yan. Syempre naman dun ako sa kama!

Eto pa ang isang tanong iho. Sa tingin mo ba may katotohanan yung naisip

ko? Nangyayari ba yun.

Naku manong drayber kayo na po siguro ang sumagot nyan. Medyo mahina po

ako sa math eh! Natawa na lang yung drayber sa aking isinagot sa kanya. Di mo naman

kailangan ng math dun eh iho! Ihalimbawa na natin ang mga bansang gaya

ng Singapore, Japan, Hongkong, Canada, Australia, Amerika at England. Lahat

ng bingangit ko ay may mataas na pasahod sa empleado. Lahat yun mga bansang

iyon ay may buying power ang mga taong nasa ibaba. Lahat yun ay may

kapasidad ang mamayan na bumili. Lahat ng mga iyon ay dinadayo ng

foreign investor dahil malakas ang kanilang kalakalan. Lahat ng iyon may maunlad

na local na ekonomiya. Kasi iho basic lang naman yung ginawa nating

solusyon. Naalala mo ba yung embudo na sinasabi ko sa iyo kanina. Sa pamamagitan

ng pagpapataas ng sahod ay lumuwag yung butas sa embudo at bumuhos yung

pera sa ibaba. At dahil nga may buying power ang isang simpleng empleado na

gaya mo ay mamimili ka rin. Halimbawa na... dahil may pera ka na ay kaya mo

nang yayain si esmi mo na kumain naman sa restaurant. Kaya mo na rin ibili ng

sapatos ang anak mo. Kaya mo na rin bumili ng bahay at higit sa lahat ay

kaya mo nang mapagaral ang iyong anak sa maayos na paaralan. Kada bibili

ka yung pera mo ay aakyat ulit pataas dun sa mga negosyante. Ang nangyari

ay umikot lang yung pera sa paraan na matitikman din nating mahihirap yung

pinagmamalaki ng gobyerno na pagunlad ng ekonomiya at nung P42 per

dollar. Imbes na sila lang sa itaas ang nakikinabang. ...hehehe medyo maaambunan

na tayo.

Kaya lang po manong eh....sa kanilang bansa siguro pwede yun! Dito po sa

pinas malabong mangyari yun!

Iho akala ko ba ay empleado ka? Hindi mo ba alam na taon taon ay

nangyayari yung sinasabi ko sa iyo. Mayroong buwan sa isang taon na kung saan yung

embudo sa taas ay lumuluwag. Taon taon yan...Hindi nga lang triple ng

sweldo pero doble naman. Kung sumasahod ka ng P10,000.00 kada buwan, may

time sa isang taon na sasahod ka pa ulit ng panibagong P10,000.00. Kung

ima-mathematics ulit natin eh tumatangap ka ng P20,000.00.

Hah talaga ho manong?

OO naman iho. Nung panahon kasi ni makoy iho ay may ginawang batas na

tunay na pangmahirap. Yan ang tinatawag nating...thirteenth month pay! Sa bisa

ng batas na iyan, walang choice ang mga mayayamang negosyante na magbayad

ng doble sa kanilang empleado kada disyembre. Hindi ba iho, kada December

puno ang mga pamilihan? Kami kada disyembre malakas ang pasada. Ganun din sa

taxi at tricycle. Yung mga kumpanya malakas din ang sales gaya

softdrink, appliances, sanmiguel beer at iba pa. Pag bumaba ang pera masaya ang

lahat hehehe!

Ang galing nyo po talaga manong! Hanga po ako sa inyo, Hanneeeep po

talaga! Ang masakit nga lang nito iho....kung ako na simpleng drayber eh naiisip

ko yun. Eh di lalo na yung mga mayayaman at politiko na nag-aral sa

magagandang eskwelahan. Mas matatalino sila eh diba. Nasilip nila ang

isang butas sa ating batas na Hindi ako sigurado kung pangmahirap na batas o

pang mayaman!

Ano po iyon manong?

Ang ginagamit nilang pansakal sa embudo na sinasabi ko para mapigilan

ang pagbuhos ng pera sa ibaba ay yung tinatawag nating minimum wage law. Sa

ganang akin ay Hindi pangmahirap na batas yan. Sige nga kung talagang

para sa atin yan....ikaw na simpleng empleyado na may tatlong anak....sa

tingin mo ba ay kasya yung minimum na inaprubahan ng gubyerno na P350.00? Kahit

siguro si Einstein ay mahihirapan sa mathematics na ginawa nila

hahahaha! O sige nga subukan natin. Teka ha hmmmm....ok ganito....sa umaga bili ka

ng bigas na mumurahin. Yung tig P25.00 tapos saing mo kalahati. Bili ka ng

tuyo na tig P15. Sa tanghali isaing nyo yung kalahati ng bigas tapos

bili ka ng itlog at 2 lucky me na aabot ng P20. Damihan mo na lang ang sabaw

para magkasya hehehe. Sa gabi naman ay bili ka ulit ng kalahatin kilong

bigas(P12.50) at 1 latang sardinas igisa mo sa bawang sibuyas at

sangkaterbang tubig ulit hehehe, mga P20 ulit yan. Sa pagkain nyo ubos

ka na agad ng P92.50. Syempre empleado ka papasok ka. Pagpalagay na nating

P100. ang gastos mo. Magkano na yun P192.50. Eh kung may pinadede kang

baby. at may pinagaaral ka na panganay. Kuryente, tubig at upa pa sa

bahay. Project pa ng anak mo sa skul at tuition. Hindi rin naman pued na puro

ka tuyo, itlog, lucky me at sardinas araw araw. Anong klaseng math kaya ang

ginawa nila at nagkasya yung P350.00 hahaha. Kaya kung ako sa iyo iho sa

sususnod na eleksyon ay wag ka ng pumili ng matatalino at eknomista.

Kasi medyo nakakalito yung aritmetik nila eh heheheh!

Ang mga halakhak na iyon ng mamang tsuper ang mga huling katagang

lumabas sa kanya na aking naalala. Habang ako ay naglalakad patungo sa opisina

ay naisip ko ang mga bagay bagay. Maaring marami ring butas ang suhestyon

ni manong drayber. Pero maari rin namang sya ay tama. Ilang dekada na ba

natin silang pinarurusahan. Ilan dekada na ba nating pinipilit ibaba ang

pamasahe para bumaba ang lahat ng bilihin. Ilang dekada na ba na ipinapasa ng

mayayaman ang pahirap sa mga gaya ni manong drayber. Maaari nga sigurong

kapos sa pinagaralang ang drayber ng dyip na nasakyan ko...pero isa lang

ang nasisiguro.. .ang kanyang sinabi ay mula sa kaibuturan ng kanyang

puso!